مقالات, جرایم

پا را از حد خود فراتر نگذار

خارِ ماده قانونی در پای توهین کننده

یکی از خصوصیات انسان، عزت نفس اوست که حفظ آن بسیار مهم است. حتی افرادی که به ظاهر موقعیت اجتماعی خاصی ندارند و حتی ممکن است جزو قشر ضعیف جامعه باشند، برای شخصیت خود احترام قائل هستند و دوست ندارند با توهین و اهانت از سوی دیگران مواجه شوند. با توجه به این که حفظ عزت فردی برای هر انسانی لازم است، قوانینی نیز برای این امر وجود دارد؛ اما چه دلایلی وجود دارد که فرد اقدام به توهین و اهانت به دیگران کند؟

دلیل توهین به دیگران چیست؟

دلایل متعددی برای توهین کردن به دیگران وجود دارد که هیچ کدام از نظر قانون مورد قبول نیست. اکثر کسانی که مرتکب این عمل ناپسند می‌شوند، در حالت عصبانیت این کار را می‌کنند و ممکن است در حالت عادی به توهین‌هایی که می‌کنند اصلا اعتقادی نداشته باشند و بعد پشیمان شود. با این حال خویشتن‌داری در هر شرایطی لازم است و نباید پا را از حد خود فراتر گذاشت.

قضاوت نا به جا و نداشتن دریافت اطلاعات کافی نیز گاهی اوقات منجر به توهین و اهانت به دیگران می‌شود؛ ولی در هر شرایطی، فرد حق تعرض به حقوق دیگران را که یکی از آن‌ها حفظ شخصیت اوست، ندارد.

البته برخی افراد به علت مشکلات و کمبودهای روانی، کنترلی بر روی عملکردهای خود ندارند و ممکن است اعمالی از آن‌ها سر بزند که مصداق توهین و اهانت به دیگران باشد. نیازی هم نیست که حتما فرد مشکل‌های شدید روانی داشته باشد؛ بلکه احساس خود کم بینی و کمبود عزت نفس در هر کسی می‌تواند توهین به دیگران و به قول روانشناسان فرافکنی منفی را به همراه داشته باشد.

آیا توهین و اهانت جرم محسوب می‌شود؟ چرا؟

همان‌طور که گفته شد، عزت انسانی در هر جامعه‌ای مهم است و نباید زیر پا گذاشته شود. آبروی هر کسی مهم‌ترین دارایی اوست و نباید به آن خدشه وارد شود. هر چند توهین سطوح مختلفی دارد و کمتر کسی است که آن را در زندگی خود تجربه نکرده باشد. حتی گاهی اوقات این عمل ناخودآگاه صورت می‌گیرد و در اصل یک سو برداشت است. ولی زمانی که توهین مصداق عملی پیدا کند و کاملا مشخص باشد، جرم محسوب می‌شود.

همان‌طور که جان و مال افراد از نظر قانون مورد حمایت قرار گرفته است، آبرو، شخصیت، آسایش و آزادی آن‌ها نیز مورد حمایت و احترام قانون است. از این رو هر گونه تعرض به آن جرم است و مجازات در پی دارد. دلیل آن هم مشخص است. اگر فردی واقع‌نگر باشیم، قطعا از دست دادن مال را راحت‌تر از ضرر به آبرو می‌پذیریم. شاید این دو از یک جنس نباشند و در اصل یکی مادی و دیگری معنوی است، ولی برای هر کسی زیر پا گذاشتن شخصیت قابل درک و زجرآور است. چه بسا پس از توهین و اهانت، فرد مشکلات و مسائل اجتماعی زیادی را تجربه کند که ضررهای جانی و مالی را هم به همراه داشته باشد.

توهین ممکن است به چه افرادی وارد شود؟

در جرم شناسی، توهین به افراد مختلف، مجازات متفاوتی را به دنبال دارد. ممکن است توهین به فرد عادی و یک شهروند حقیقی در جامعه وارد شود. در اصل فرد توهین کننده بدون در نظر گرفتن سمت یا جایگاه شخص از نظر اجتماعی و مدنی، به بعد شخصیتی وی حمله می‌کند و او را تخریب می‌کند.

توهین و اهانت ممکن است به افراد حقوقی جامعه مانند مسئولان کشوری شود. معمولا این اتفاق به علت شناخته بودن افراد، بیشتر سبب لطمه به آبروی آن‌ها می‌شود و ممکن است مجازات سنگینی را به دنبال داشته باشد.

توهین و اهانت به مقدسات یا کسانی که با مقدسات دین در هر جایی ارتباط دارند نیز از دیگر گروه‌هایی هستند که مورد بررسی قرار می‌گیرد.

توهین به افرادی که فوت کرده‌اند نیز از دیگر گروهایی هستند که با حصول شرایطی، مجازات را برای فردی که این عمل را مرتکب شده است در پی دارد. ولی آن چه در این مقاله مد نظر ماست، توهین به افراد عادی جامعه و به نوعی اشخاص حقیقی است. این افراد طیف گسترده‌تری دارند.

خارِ ماده قانونی در پای توهین کننده 1

توهین و اهانت به افراد عادی در کشور ما چه مجازاتی در پی دارد؟

هر چند بسیاری از افراد جامعه از کنار توهین و اهانت به سایر افراد به راحتی می‌گذرند و ممکن است بارها مرتکب این عمل زشت شوند؛ اما در صورتی که طرف مقابل پیگیر موضوع شود و به مراجع قضایی شکایت کند، مجرم باید مجازات شود.

اهانت به افراد، پیامدهایی به همراه دارد و فرد اهانت‌کننده از نظر قانونی مجازات می‌شود. این مجازات بسته به نوع بی‌احترامی فرد متفاوت است؛ ولی در نظر داشته باشید که در صورت توهین به یک شخص، چه فرد مورد نظر ضرر دیده باشد چه ندیده باشد، در هر صورت مجازات خواهد داشت.

در جامعه امروزی که سطح کنترل رفتار مردم، پایین آمده و به راحتی به سایر افراد پرخاشگری می‌کنند، این مجازات قانونی باعث می‌شود افراد کمی در رعایت احترام سایر مردم تلاش کنند.

در ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی که در سال ۱۳۷۵ تصویب شده است، جرم توهین و اهانت به افراد که شامل فحاشی و گفتن الفاظ رکیک به فرد است، شامل ۷۴ ضربه شلاق یا ۵ تا ۱۰۰ هزار تومان جزای نقدی است.

در مورد این بند قانونی، بعضی افراد معتقدند که مجازات قانونی شامل توهین به افراد مرده هم می‌شود و بعضی دیگر بیان می‌کنند که توهین به افراد مرده در صورتی مجازات خواهد داشت که به منزله توهین به بازماندگان وی باشد.

البته این موضوع در قانون پذیرفته شده است که اگر توهین به شخص متوفی به منظور توهین به بازماندگان او باشد نیز در صورت شکایت هر یک از بازماندگان، مجازات قانونی خواهد داشت.

البته توهین فقط به معنای فحش و الفاظ رکیک نیست بلکه اگر شخصی ادعا کند که کسی را در حال زنا دیده است و شاهد و مدرک کافی نداشته باشد، توهین تلقی می شود و مجازات آن ۸۰ ضربه شلاق است.

در ضمن اگر فردی در روزنامه‌ها و سایر رسانه‌‌های چاپی، چیزی را به فردی نسبت دهد که نتواند صحت و درستی آن را ثابت کند، جرم محسوب می‌شود و در صورت شکایت فردی که به او توهین شده است، فرد اهانت‌کننده به ضربه شلاق تا ۷۴ ضربه و یک ماه تا یک سال حبس یا یکی از این دو محکوم می‌شود.

اگر فردی به قصد تشویش اذهان عمومی و مقامات کشور، موارد دروغی را چاپ و منتشر کند، مجازات آن تا ۷۴ ضربه شلاق یا دو ماه تا دو سال حبس خواهد بود.

توهین و اهانت به اشخاص عادی در کشورهای دیگر

تقریبا در تمام کشورهای دنیا توهین و اهانت به اشخاص عادی جامعه ممنوع اعلام شده است. البته هر کشوری با توجه به قوانین تصویب شده خود، مجازات متفاوتی را برای این افراد در نظر گرفته است. به عنوان مثال در کانادا، هر گونه توهین و گفتار اهانت‌آمیز جرم قابل پیگیری است و حتی ممکن است برای آن حبس نیز در نظر گرفته شود.

در آلمان نیز اهانت به افراد عادی جامعه پیگرد قانونی دارد و در صورتی که یک نفر به علت اعتقادات مذهبی یا جهان‌بینی خود مورد اهانت واقع شود، فرد خاطی باید جریمه پرداخت کند یا سه سال حبس برای وی در نظر گرفته می‌شود.

با توجه به مطالبی که عنوان شد، اهانت در هر بعدی یک کار ضد ارزشی است و از طرفی، قانون نیز با این عمل زشت به مقابله برمی‌خیزد. با این حال هنوز هم این جرم در جامعه وسعت زیادی دارد و روزانه افراد زیادی مورد توهین از طرف دیگران قرار می‌گیرند.

به نظر شما با این افراد چگونه باید رفتار کرد؟ آیا قوانین موجود در این زمینه باید سخت‌گیرانه‌تر باشند؟ با توجه به اهمیت آبرو و شخصیت افراد جامعه، چه تدابیری برای کاهش توهین در جامعه باید اندیشید؟ منتظر نظرات کاربردی شما هستیم تا بتوانیم در کنار همدیگر جامعه‌ای متعالی‌تر داشته باشیم.

 

امتیاز دهید
بازگشت به لیست

1 دیدگاه در “پا را از حد خود فراتر نگذار

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *